درباره‌ی روز «جهانی» کورش

سه‌شنبه ۵/آبان/١٣٩۴ - ٢٧/اکتبر/٢٠١۵

چند سالی است که روز هفتم آبان به نام «روز جهانی کورش بزرگ» خوانده می‌شود. اگرچه من نیز کورش را به عنوان بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی و شخصیت مهم تاریخی کشورم دوست دارم و تاثیرگذاری‌اش را در تاریخ جهان به ویژه جهان باستان می‌دانم، اما به نظرم هیچ مدرکی نیست که ۷ آبان را به کورش ربط بدهد.

برخی به اشتباه گمان می‌کنند که هفتم آبان زادروز کورش بزرگ نیست اما چنین نیست و زادروز کورش بزرگ دانسته نیست.

روز هفتم آبان یا ۲۹ اکتبر را «کمیته‌ی نجات پاسارگاد»، که در امریکا قرار دارد، به عنوان «روز جهانی کورش» اعلام کرده است. گویا به نظر آنان روز ۷ آبان (۲۹ اکتبر) روزی است که کورش بابِل را گشود. اما تاریخ دقیق این روز دانسته نیست. گویا روز گشودن بابِل روز ۱۶ ماه تَشریتو/تیشریتوم (Tashritu/Tišritum) در تقویم بابِلی است برابر با برج ترازو یا ماه مهر در تقویم امروزی ما. برخی تاریخدانان این روز را ۱۲ اکتبر برابر ۲۰ مهر می‌دانند. برخی هم آن را ۶ اکتبر برابر ١۴ مهر می‌دانند.

در کتاب «تاریخ باستان کمبریج» روز ورود کورش بزرگ به شهر بابِل را روز ۲۹ اکتبر نوشته است (این روز، روز گشودن بابِل نیست که چندین روز پیش از ورود رسمی کورش بوده است).

The Cambridge Ancient History, Volume 10, page 121
Cambridge University Press, 1982
Editor: John Boardman, N. G. L. Hammond, D.M. Lewis, M. Ostwald

امکان دیگر آن است که این کمیته روز ۲۹ اکتبر را روز صدور منشور کورش دانسته باشد که به نظرم تاریخ نگارش یا صدور این منشور هم دانسته نیست.

به نظر من بهتر است به جای «بت تراشیدن» از کورش بزرگ و برافراشتن مجسمه‌هایش در کشورهای گوناگون بکوشیم کارهای سودمندتر و کارآمدتری انجام دهیم مانند:

- تاریخ کشورمان را بهتر و بیشتر بشناسیم و اگر در آن نکته‌های مثبتی می‌بینیم آنها را در زندگی‌مان به کار بندیم

- برای بزرگداشت کورش، به بنیادهای ایران‌شناسی در سراسر جهان کمک مالی و فکری بکنیم

- به بنیاد ایرانیکا کمک کنیم

- کتاب‌های مربوط به تاریخ ایران (چه پیش از اسلام و چه پس از اسلام) را بخریم و بخوانیم

- اگر سواد و توانایی ترجمه از زبان‌های اروپایی به زبان پارسی را داریم، کتاب‌های فراوان تاریخی و پژوهشی نوشته شده درباره‌ی تاریخ هخامنشیان را به زبان پارسی برگردانیم.

- و بسیاری کارهای دیگر