سیری در هنر ایران

شنبه ۶/تیر/۱۳۸۸ - ۲۷/جون/۲۰۰۹

یکی از کتاب‌های مهم که امسال در نمایشگاه کتاب تهران فروخته می‌شد کتاب ۱۳ جلدی است به نام «سیری در هنر ایران» که تاریخ هنر ایران از گذشته‌های پیش از تاریخ تا دوران معاصر است.



نام کتاب: سیری در هنر ایران (A Survey of Persian Art)
نویسنده: گروه نویسندگان به سرپرستی آرتور پوپ (Arthur Upham Pope) و فیلیس اکرمن (Phyllis Ackerman)
ترجمه: گروه مترجمان به سرویراستاری سیروس پرهام
سال انتشار: ۱۳۸۸
ناشر: انتشارات علمی و فرهنگی
قیمت: ۴۰۰ هزار تومان (نزدیک ۴۰۰ دلار امریکا)

فهرست موضوع این ۱۳ جلد چنین است:

جلد ۱: دوره‌های پیش از هخامنشی، هخامنشی، پارتی/اشکانی
جلد ۲: دوره‌ی ساسانی
جلد ۳: معماری دوران اسلامی
جلد ۴: سفالگری، خوشنویسی
جلد ۵: هنر نقاشی، کتاب‌آرایی
جلد ۶: فرش و فرشبافی، فلزکاری، هنرهای فرعی آرایه‌ها و موسیقی
جلد ۷ و ۸ (یک مجلد): تصویرهای مربوط به جلد ۱ و ۲
جلد ۹ و ۱۰ (یک مجلد): تصویرهای سفال و سفالینه‌ی لعابدار
جلد ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ (یک مجلد): تصویرهای پارچه‌بافی

نخستین ویراست انگلیسی کتاب را آرتور پوپ و همسر فیلیس اکرمن در سال ۱۹۳۰ م./ ۱۳۰۹ خ منتشر کردند. باید به یاد داشت که در آن دوران هنوز عکاسی رنگی وجود نداشت. سومین و آخرین ویراست انگلیسی کتاب در دهه‌ی ۱۹۷۰ م. / ۱۳۵۰ خ. در توکیو منتشر شد که فناوری چاپ در آنجا پیشرفته‌تر بود.



آرتور اپهم پوپ (Arthur Upham Pope)

پوپ در سال ۱۹۶۹ م. / ۱۳۴۸ خ. در سن ۸۸ سالگی در اصفهان درگذشت و در کنار زاینده رود (نزدیک پل خواجو) به خاک سپرده شده است. همسرش نیز در کنار وی به خاک سپرده شده است. یکی از شاگردان سرشناس وی پروفسور ریچارد نلسون فرای است که او نیز وصیت کرده و قرار است پس از مرگ در کنار پوپ در کنار زاینده رود به خاک سپرده شود.

این کتاب دارای ۹۲ مقاله‌ی مفصل است که ۱۹ مترجم و کارشناس برجسته‌ی ایرانی مانند شادروانان دکتر علیرضا شاپور شهبازی و دکتر سیدباقر آیت‌الله زاده شیرازی، و دیگران آنها را ترجمه کرده‌اند و ۱۱ نفر از جمله نجف دریابندری نیز ویراستاری آن را انجام داده‌اند. از آغاز تا پایان برگردان این اثر به زبان پارسی بیش از ۱۰ سال زمان برده است. یعنی کار ترجمه در سال ۱۳۷۷ آغاز شد و امسال به بازار آمد.

از آنجا که بیش از ۳۰ سال از انتشار آخرین ویراست انگلیسی کتاب گذشته و در این مدت پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه‌ی ایران‌شناسی صورت گرفته و برخی از مطلب‌های این کتاب یا نقض شده و یا آگاهی بیشتری درباره‌شان به دست آمده است انتشارات علمی و فرهنگی مشغول تهیه‌ی کتاب‌های مکملی است (به گمان دو جلد) که در آن یافته‌ها و آگاهی‌های جدیدتر آمده است.

توجه: عکس بالا از انتشارات مزدا در امریکا است نه آنچه انتشارات علمی فرهنگی منتشر کرده است. ویراستی که انتشارات مزدا منتشر کرده شانزده مجلد است و ۱۷۹۵ دلار امریکا فروخته می‌شود. در آمازون نیز هر جلد کتاب انگلیسی در صورت موجود بودن نزدیک ۱۵۰ دلار فروخته می‌شود.

پیشتر نیز چکیده‌ای از این کتاب با اقتباس و نگارش زنده‌یاد دکتر پرویز ناتل خانلری با نام «شاهکارهای هنر ایران» ترجمه و منتشر شده که تمام دوره‌های تاریخی را دربر می‌گیرد.